Endokrinoloji ve metabolizma hastalıkları, tüm dünyada olduğu gibi bizim toplumumuzda da yaygın olarak görülmekte ve sıklıkları giderek artmaktadır. Yaygınlığının yanı sıra endokrinoloji ve metabolizma hastalıkları pek çok sistem ve organı içine alan geniş bir yelpaze barındırmaktadır

 

Endokrin sistem nedir?

Endokrin sistem iç salgı bezlerinin oluşturduğu bir sistemdir.

İç Salgı bezleri hormon sentez ve salgısı yapan organlardır. Hormonlar vücudumuzdaki değişik aktiviteleri kontrol eder.  Hormonların farklı tipleri, üreme, metabolizma, büyüme ve gelişmeyi kontrol eder. Hormonlar ayrıca çevremize verdiğimiz tepkiyi de kontrol eder ve vücudumuzun fonksiyonları için gerekli uygun miktarda enerji ve besini sağlamaya yardımcı olurlar. Endokrin sistemi oluşturan salgı bezleri, hipotalamus,hipofiz,tiroid, paratiroid, pankreas, yumurtalıklar (kadında overler, erkekte testisler), böbreküstü bezi (yağ dokusu, endotel (damar iç duvarını döşeyen hücreler)dir.

 

Endokrinolog nedir?

Endokrinolog endokrin sistem hastalıklarıyla uğraşan doktordur. Endokrinologlar salgı bezlerini etkileyen hastalıkların tanısını koyarlar. Genellikle karmaşık olan ve vücudumuzdaki birçok sistemi içeren hastalıkları nasıl tedavi edeceklerini bilirler. Birinci basamak doktorunuz, endokrin sistem ile ilgili bir sorununuz olduğunda sizi bir endokrinoloğa sevk eder.

 

Endokrinologlar ne tip bir tıp eğitimi alırlar?

Endokrinologlar altı yıllık tıp fakültesini bitirirler ve sonrasında dört veya beş yıllık iç hastalıkları ihtisas programını tamamlarlar. Üç yıl da hormon hastalıklarına nasıl tanı koyacaklarını ve tedavi edeceklerini öğrenmek için geçirirler. Toplam olarak bir endokrinoloğun eğitimi 13 yıldan fazla zaman almaktadır.

 

Endokrinologlar ne yaparlar?

Endokrinologlar hormon balanssızlığı ve problemlerine tanı koymak ve  rehabilitasyon vermek için eğitim almışlardır.Bir hayli değişik vaziyetle ilgilenirler:

 

• Tiroid
  • Tiroid nodülleri (Değerlendirilmesinde ultrason eşliğinde tiroid ince iğne aspirasyon biopsisi (TİİAB))
  • Tiroid kanserleri
  • Tiroiditler
  • Tirotoksikozlar
  • Hipertiroidiler(Graves hastalığı, Toksik adenom, Toksik Multinodüler guatr, Tiroid fırtınası)
  • Hipotiroidiler(Primer hipotiroidiler, Santral hipotiroidiler, Konjenital hipotiroidi, Miksödem koması)
  • Guatr, iyot metabolizması
• Paratiroid hastalıkları
  • Hiperparatiroidiler
  • Hipoparatiroidiler
• Diabetes Mellitus (Şeker hastalığı) (Ayrıca insülin pompası tedavileri)
  • Hipoglisemiler(Şeker düşüklüğü)
• Hipertansiyon (tansiyon yüksekliği)
• Yağ metabolizması ile ilgili hastalıklar (ipid metabolizması bozuklukları)
• Metabolik bozukluklar
• Hormonların fazla ya da az üretimi
• Osteoporoz (kemik erimesi)
• Kemik dokusu Hastalıkları
  • Osteomalazi
  • Paget’s hastalığı
• Böbrek üstü bezi hastalıkları
  • Böbrek üstü bezi adenomları
  • İnsidentalomalar
  • Cushing sendromu
  • Addison hastalığı
  • Adrenal kriz
  • Mineralokortikoidler ve anormallikleri(aldosteronizm)
  • Feokromositoma
  • Multipl endokrin hastalıklar
• Hipofiz bezi tümörleri
  • Akromegali
  • Prolaktinoma
  • Non fonksiyonel hipofiz adenomu
• İnfertilite(kısırlık)
• Büyüme geriliği (boy kısalığı)
• Salgı bezlerinin tümörleri
• Şişmanlık (obezite)
• Metabolik sendrom ve tedavisi
  • Endokrinologlar ayrıca, salgı bezlerinin nasıl çalıştığını değerlendirmek için bazı testler isteyebilirler.

Ekleme Tarihi: 4.10.2023
Güncelleme Tarihi: 4.10.2023
Emsey Tıbbı Yayın Kurulu