RADYOTERAPİ

Radyoterapi vücudunuzda bulunan tümörü veya bazen onun yarattığı olumsuz etkileri yok etmek amacıyla tümörlü bölgeye radyasyon uygulanmasıdır. Bu nedenle halk arasında “radyasyon tedavisi” ve ya “ışın tedavisi” olarak da adlandırılır. Radyoterapide kullanılan ışınlar, tedavi edilen bölgedeki kanser hücrelerinin büyümesini durdurmak ya da o hücreleri öldürmek amacıyla kullanılır. Radyoterapi kanser tedavisinde sık kullanılan bir uygulamadır. Öyle ki, kanser hastalarının yüzde 60-80’inde kanser tanısı konduktan sonra en az bir kere radyoterapi ihtiyacı oluşabilir.

Tedavi Şekli Nasıl Belirlenir?

Tedavilerin şeklini etkileyen pek çok faktör bulunuyor. Bunların başında; hastanın yaşı, genel sağlık durumu, teşhis edilen kanserin türü, yaygınlığı, yerleşim yeri geliyor. Tedavi kararları, birçok farklı branştan uzman doktorun hastayı birlikte görüp değerlendirmeleri (Multidisiplinler yaklaşımı) sonucu alınıyor. Her hasta için ayrı bir tanı ve tedavi süreci planlanıyor ve uygulanıyor. Çünkü kişiler aynı tip kanser hastası bile olsalar, her hastanın tedavisi, kendi koşullarına göre değerlendirilmelidir.

Tedavi Ekibi Kimlerden Oluşuyor?

Radyasyon Onkolojisi Uzmanı: Vücudun hangi bölgesine, ne kadar radyoterapi değişikliklere bağlı olarak gerekli tedavi değişimi, hastanın yaşadığı yan etkilerin değerlendirilmesi ve tedavisinden sorumludur.

Radyasyon Fizikçisi: Radyoterapinin tedavi planlaması, kalitesi ve cihazlarla ilgili teknik destek ve bakım sürecinin koordinasyonu ile güvenliğinden sorumludur. Tedavi planı ve uygulamasında radyasyon onkolojisi uzmanı ile birlikte çalışır.

Radyoterapi Teknikerleri: Radyoterapi cihazlarını kullanmak üzere eğitim almış kişilerdir. Tedavi sırasında odada hasta ile birlikte bulunmazlar, ancak kumanda odasında bulunan ekran aracılığıyla; hasta ile kesintisiz iletişim halindedirler. Hastanın doğru pozisyonunun sağlanması, cihazın çalıştırılması ve tedavi esnasında değerlendirme filmlerinin çekilmesinden sorumludurlar.

Onkoloji Hemşiresi: Hastanın tedavisi ve takibi süresince radyasyon onkoloğu ile birlikte hastanın en yakınında bulunan ekip üyesidir. Radyoterapinin yan etkileri, hastanın yapması ve yapmaması gerekenler gibi konularda hekim ile hasta arasında köprü görevi yaparlar.

 
Radyoterapi nasıl uygulanır ?

Radyoterapi bir ekip işi ve bir süreç gerektiriyor.Radyoterapi planlaması için hastaya bir tomografi çekimi gerekiyor.Tomografi çekilirken hasta düz bir masaya alınır rahat bir pozisyonda hedeflediğimiz bölgeyi içerecek şekilde çekim yapılır.Çekilen tomografide sanal ortamda hedef organ ve ona komşu olan organlar her kesitte tanımlanır. Ve ne kadar doz verileceği, bu doz verilirken sağlam organların ne kadar doz alacağı ve riskleri hesaplanarak hasta için uygun planlama yapılır. Daha sonra radyoterapinin ilk günü hasta tedavi masasında aynı pozisyonda yatırılarak hazırlanan radyoterapi planı hasta üstünde uygulanır.bu aşamada hasta üstünde uygulanan tedavinin plana uygunluğu bilgisayar ortamında muhakkak doğrulanarak her seans tamamlanır.Radyoterapihaftaçi beş gün hafta sonu ise tedaviye ara verilerek uygulanır.Tedavi alanlarını doğrulamak 10-15 dk asıl tedavi 3-5 dksürer.radyoterapi uygulama esnasında röntgen çekimi gibi hasta herhangibir  ağrı duymaz ayrıca tedavi sırasında teknisyenler tarafından kamera ile farklı açılardan hasta izlenir.
 
HASTANEMİZDE KULLANILMAKTA OLAN RADYOTERAPİ CİHAZI VE ÖZELLİKLERİ

Hastanemizde içinde her türlü KONFORMAL, IMRT,VMAT,SRS ve IGRTolmak üzere 5 ayrı radyoterapi yöntemi bulunan bir Lineer Hızlandırıcı (LINAC) olan TRİLOGY, hem tanı hem de tedavi amaçlı kullanılıyor.

 

3D KONFORMAL

3D KONFORMAL radyoterapi, hastanın bilgisayarlı tomografi görüntüleri yardımı ile 3 boyutlu tümör volümü ve kritik organlar çizilerek yapılan tedavi planlamasının uygulama şeklidir. Bu tedavi tekniğinde, hedef volüme, lineer hızlandırıcının çok yapraklı kolimatörleri (MultiLeafCollimator-MLC) tarafından belirli bir marj verilerek tümörü mümkün olduğunca iyi saran bir doz dağılımı elde edilirken normal dokuya da mümkün olduğunca az doz verilmesi amaçlanmaktadır.
 

IMRT

IMRT ile yoğunluk ayarlı ışınlama gerçekleştiriliyor.Böylece tedavi alanlarındaki radyasyonun yoğunluğu ayarlanarak istenen doz dağılımı, ideale yakın oluyor. Tümöre yüksek dozlar uygulanırken, sağlıklı dokular maksimum oranda korunabiliyor.
 

VMAT

VMAT (Volümetrik Yoğunluk Ayarlı Ark Tedavisi);çok kısa zamanda radyoterapi yapılmasına olanak sağlayan bir ışınlama tekniğidir. VMAT’da tedavi süresi aynı işi yapan diğer cihazlara göre göreceli olarak az olmaktadır.VMAT’da 2 dakikanın altında olan görüntü alma süresine 2-3 dakikalık ışınlama süreside eklenirse toplam 4 dakika gibi bir sürede tüm günlük tedavi sonermektedir.VMAT yaparken MLC’ler tümör ve kritik organ konumuna göre hareketli olup gantry ve doz hızı da ışınlama sırasında değişmektedir. Hasta etrafında bir veya daha fazla ark’la tümörü daha hassas ve yüksek dozda ışınlarken daha fazla hassas organ koruması sağlamaktadır. Bu özellikleri ile VMAT basit, hızlı, verimli, hedefi tam ve doğru olarak vuran bir radyoterapi tekniği olarak tarif edilebilir.

 

SRS

SRS teknolojisi ile de noktasal ışınlama uygulanıyor. Bu yöntem ile milimetrik düzeydeki çok küçük tümörlere noktasal ışınlama yapılabiliyor. Bu sayede tümöre yüksek dozda ışın verilirken çevresindeki normal dokunun daha az ışın alması sağlanıyor.
 

IGRT

IGRT ile görüntü kılavuzluğunda radyoterapi yapılabiliyor. Cihazlarımızda ana gövde üzerine monte edilmiş olan uzaktan kumandalı kollarda bulunan X-ışını kaynağı ve karşısındaki dedektör kullanılarak Görüntü Kılavuzluğunda Radyoterapi (IGRT) yapabilmektedir. IGRT özelliği sayesinde her tedavi öncesinde hastanın tedavi edilecek alanının KV-KV görüntüsü ile planlama bilgisayarından gelen Dijital Olarak Yeniden Yapılandırmış (DRR) görüntüleri 2 boyutlu olarak değerlendirilebildiği gibi, daha da önemlisi, tedavi cihazının robotik kollarının hasta etrafında dönmesi ile Bilgisayarlı Tomografi görüntüsü elde edebilmekte ve bu görüntüleri daha önce simülasyonda çekilen BT’den alınan referans görüntüleri ile 3 boyutlu karşılaştırılabilmektedir. Böylece hasta tedaviye her gün aynı tekrarlanabilirlikle alınıp özellikle organ hareketlerinden kaynaklanan “setup” belirsizlikleri en aza indirilebilmektedir.

Ekleme Tarihi: 20.10.2023
Güncelleme Tarihi: 20.10.2023
Emsey Tıbbı Yayın Kurulu