Çocuk Cerrahisinde Laparoskopik (Kapalı Ameliyatlar) Nelerdir?

04 Temmuz 2024

Laparoskopik Ameliyat Nedir?

Günümüzde teknolojik gelişmelerle beraber her alanda kullanılan kameralar sağlıkta da kullanılmaya başlanmıştır. Kamera sistemleri ile karın içi organların görülmesi ve karın duvarına açılan 0,3-1 cm çapında küçük deliklerden girilen aletlerle karın içi ameliyatların yapılması yöntemidir.  Kameralar görüntüleri ameliyat odasında bulunan bir monitöre aktarır. Aynı zamanda görüntüyü yaklaşık 15-20 kat büyüterek ayrıntılı bir görüş alanı sağlar.

Açılan bu küçük deliklerden karın içerisinde geniş bir alan oluşması için, karın içerisine karbondioksit (CO2) gazı verilerek karın şişirilir. Daha sonra yapılacak ameliyat türüne göre ciltteki uygun yerlere 1-4 adet, 0,3-1 cm genişliğinde kesiler yapılarak yeni tüpler yerleştirilir. Bu yeni eklenen tüplerin içerisinden uzun cerrahi aletler yerleştirilerek planlanan ameliyat gerçekleştirilir. Bazı ameliyatların bitiminde ameliyat yapılan organın, kist ya da tümörün çıkarılması için uzatılmış biri kesi yapılabilir. Ameliyat sonrası karın içine verine gaz boşaltılır.

Laparoskopi, genel anlamıyla hem tedavi hem de tanı koyma amacıyla gerçekleştirilen bir ameliyat yöntemidir. Laparoskopi diğer cerrahi yöntemlere kıyasla kişiye daha hızlı iyileşme imkânı sunar ve ameliyat esnasında ya da sonrasında ortaya çıkabilecek komplikasyon risklerini önemli ölçüde düşürür.

Laparoskoik Ameliyat Karın Dışındaki Bölgelerde de Uygulanabilir mi?

Evet, uygulanabilir. Ancak işlemin adı değişir. Örneğin göğüs boşluğunda uygulanacaksa torakoskopi adını alır ve işlemlerde benzer teknoloji ve yöntemler uygulanır.

Çocuklara Her Yaşta Laparoskopik Ameliyat Uygulanabilir mi?

Evet uygulanabilir. Bir günlük bebeğe de, 18 yaşındaki gençlere de laparoskopik ameliyatlar yapılabilir.

Çocuklarda Hangi Ameliyatlar Laparoskopik Yapılabilir?

Tüm karın ameliyatları laparoskopik yöntemle başarı ile yapılabilir. Başlıca ameliyatlar aşağıda sırlanmıştır;

• İnguinal herni (kasık fıtığı)
• İnmemiş testis
• Nonpalpabl (ele gelmeyen testis) ameliyatlarının tanı ve tedavisi
• Apandisit ameliyatı
• Safra kesesi (safra taşı) ameliyatları
• Gastro özofagial reflü
• Böbrek tümör ve kistleri
• UPJ (üretero pelvik darlık) ameliyatı
• Bebeklerde pilor stenozu (pilor darlığı)
• Doğuştan mide ve barsak tıkanıklıkları
• Mide perforasyonu (mide delinmesi)
• Kızlarda over (yumurtalık) torsiyonu, kistleri ve tümörleri
• Karın içi ve pelvis tümörleri (nöroblastom, over kist ve tümörleri)
• Splenektomi (dalağın çıkarılması) ameliyatı
• Nefrektomi (böbreğin çıkarılması) amaliyatı
• Laparoskopik varikosel ameliyatı
• Obezite ameliyatları
• Karaciğer kist hidatiği

Çocuklarda Hangi Ameliyatlar Torakoskopik Yapılabilir?

• Pnömotoraks (hava kaçağı)
• Göğüs duvarı patolojileri
• Pektus ekskavatum (kunduracı göğsü)
• Pektus karinatum (kunduracı göğsü)
• Torakal tümörler (nöroblastom, akciğer kistleri)
• Timoma
• Akciğerin doğumsal patolojiler (kober amfizem, bronş kistleri, pulmoner sekestrasyon)
• Ampiyem
• Akciğer kist hidatiği

Laparoskopik Ameliyatlar Nasıl Yapılır?

Laparoskopi sırasında cerrah göbek deliğinin altına 5- 10 mm çapında bir kesi yapar ve ardından bu kesinin içine kanül adı verilen küçük bir tüp yerleştirir. Kanül, bireyin karnını karbondioksit gazı ile şişirmek için kullanılır. Bu gaz, doktorun karın organlarını daha net görmesini sağlar. Karın bölgesinin karbondioksit gazı ile şişirilmesinin ardından cerrah trokar adı verilen kanallar (3-15 mm) vasıtasıyla laparoskopu kesiden içeriye sokar. Laparoskop ucunda yer alan kamera, görüntüleri bir ekranda göstererek bireyin organlarının gerçek zamanlı olarak görüntülenmesini sağlar.

Laparoskopi sırasında açılacak kesilerin sayısı ve boyutu, hastalığa ve hastanın yaşına göre değişiklik gösterebilir. Bu kesiler sayesinde cerrahın biyopsi yapmak için kullanması gereken başka bir cerrahi alet gibi diğer aletleri de karın boşluğuna yerleştirmek mümkün olur.

Laparoskopik Amaliyatta Görülebilecek Komplikasyonlar Nelerdir?

Açık ameliyat türlerinde daha sık görülen kanama, enfeksiyon ve karın içi organların hasar görmesi oldukça az olmakla beraber laparoskopik ameliyatlarda da görülebilir.

Komplikasyonlar teleskopun ve diğer cerrahi aletlerin yerleştirilmesi için kullanılan trokarların karın içine yerleştirilmesi veya yapılan cerrahi müdahale sırasında olmaktadır. Teleskopun ve trokarların karın içine yerleştirilmesi sırasında büyük damar ve daha önce karın ameliyatı geçirmiş olan kişilerde barsak yaralanmaları olabilir. Cerrahi müdahale esnasında ise barsak, mesane, üreter ve damar yaralanmaları görülebilir. Bu komplikasyonların bir kısmının tedavisinde karın açılarak müdahale yapmak gerekebilir. Laparoskopinin bir diğer komplikasyonu ise planlanan ameliyatın teknik imkânsızlıklar nedeni ile yapılamaması ve açık ameliyata dönülmesidir.

En sık görülen başlıca komplikasyonlar aşağıdaki şekilde sıralanabilmektedir;

• Açık ameliyata oranla çok daha düşük bir ihtimal olsa da kanama ve damar yaralanmaları ile enfeksiyona maruz kalma durumları söz konusu olabilmektedir.
• Organ yaralanmaları söz konusu olabilmektedir. (Mesane, rahim, bağırsak ve idrar yolları)
• Ameliyat sonrasında kesi yerinin enfeksiyona maruz kalması.

Laparoskopik Amaliyatta Hastanın Ameliyata Hazırlanması İçin Açık Ameliyatlardan Farklı Bir Hazırlık Gerekir mi?

Hayır, özel bir hazırlık gerekmez. Açık ameliyatta olduğu gibi her ameliyata özel tahlil ve görüntüleme işlemleri yapılır.

Bu tür ameliyatlar için yaygın olarak genel anestezi verilir. Bu, ameliyat süresinde bireyin uyuyacağı ve herhangi bir acı hissetmeyeceği anlamına gelir. Genel anestezi sürecinde bireyin damarlarından birine intravenöz yani damar içi bir hat yerleştirilir. Bu intravenöz hat aracılığıyla, anestezi uzmanı hastaya özel ilaçları verebilir ve sıvılarla gerekli hidrasyon sağlayabilir.

Laparoskopik Amaliyat Ne Kadar Sürer?

Yapılacak ameliyata göre değişmektedir. Çocuklarda laparoskopik amaliyatlar 15 dk ile birkaç saat arasında değişir. Örneğin kasık fıtığı 15 dk sürerken, gastro özofagial reflü amaliyatı 1,5- 2 saat sürebilir.

Laparoskopik Amaliyat Sonrası Ağrı Olur mu?

Laparoskopi sonrasında doktorunuz birtakım ağrı kesici ilaç ve antibiyotik içeren ilaçlar kullanmanızı tavsiye edecektir. Ağrı kontrolünün sağlanması ve herhangi bir enfeksiyona karşı vücudun korunması amacı ile söz konusu ilaçların aksatılmadan kullanılması oldukça önemlidir.

Yapılacak işlem ya da amaliyata göre çocuk birkaç saatle birkaç gün içinde normal hayatına devam edebilir, okula gidebilir.

Laparoskopik Amaliyat Sonrası İyileşme Süreci Nasıldır?

Laparoskopik cerrahide, klasik cerrahi tekniğine oranla iyileşme süresi çok daha kısadır. Genel anestezi uygulanması nedeniyle ilk saatlerde hastalarda mide bulantısı, kusma ve halsiz hissetme gibi semptomlar görülebilir. Bu nedenle hastalar genellikle birkaç saat hemşire gözetiminde tutulur. Hastaneden ayrılmadan önce hastaya kullanması gereken ilaçlar, kaçınması gereken hareketler ve dikkat etmesi gereken diğer hususlar hakkında hekim tarafından gerekli bilgiler verilir. Günümüzde laparoskopi sırasında açılan kesilerin dikişlerinde genellikle kendinden eriyen dikiş iplikleri kullanılır. Bu şekilde yapılmayan dikişler için ameliyattan belirli bir süre sonra dikişlerin alınması için randevu verilir. Operasyon sonrası ilk birkaç gün boğaz ağrısı görülebilir. Bunun nedeni genel anestezi sırasında kullanılan solunum tüpünün boğazı tahriş etmesidir. Ayrıca kesilerin bulunduğu bölgelerde ağrı ve rahatsızlık söz konusu olabilir. Bu olasılıklar dolayısıyla hekim tarafından genellikle ağrı kesici ilaçlar reçetelendirilir. Ameliyat sırasında karnın şişirilmesi için kullanılan gazın bir kısmı karın içerisinde kalabilir. Bu nedenle gaz sancısı ve karın krampları görülebilir. Ayrıca yine gazdan kaynaklı olarak omuzlarda ağrı görülebilir. Bu rahatsızlıklar gazın vücut tarafından emilerek dışarı atılması ile birlikte 1-2 gün içerisinde kendiliğinden iyileşir. Hekim tarafından verilen öneriler doğrultusunda belirli bir süre (genellikle 72 saat)  dikiş bölgelerine su değdirilmemesi gerekebilir. Günlük yaşama ve iş yaşamına dönme süreleri, laparoskopi işleminin hangi amaçla gerçekleştiğine göre farklılık gösterir.

Laparoskopik Ameliyatların Açık Amaliyatlara Göre Ne Gibi Avantajları Var?

• Daha az ağrı
• Daha az kanama
• Daha az enfeksiyon
• Daha az ameliyat izi
• Daha kısa hastanede yatış
• Daha hızlı ve daha kolay iyileşme
• Daha çabuk günlük aktiviteye dönüş

 

Detaylı bilgi için Çocuk Cerrahisi kliniğinden destek alabilirsiniz.

Ekleme Tarihi: 4.07.2024
Güncelleme Tarihi: 4.07.2024
Emsey Tıbbı Yayın Kurulu Tarafından Hazırlanmıştır